RAPORT – ŚWIADOMOŚĆ PODATKOWA POLAKÓW 2024

Warsaw Enterprise Institute zlecił firmie Maison&Partners badanie dotyczące wiedzy Polaków o podatkach. W porównaniu z 2017 r. wyniki są zaskakująco pozytywne.

Seria kryzysów w ciągu ostatnich czterech lat pogorszyła naszą sytuację finansową, mimo że Polska nie wpadła w długotrwałą recesję, a płace nominalne nieustannie rosły. Warunki gospodarcze pogorszyły się na tyle, że Polacy zaczęli uważniej przyglądać się płaconym przez siebie podatkom. Generalnie zaczęliśmy się interesować systemem podatkowym w Polsce jako całością.

Słowem w ciągu ostatnich 7 lat wiedza Polaków o podatkach silnie wzrosła. Dla rządzących to sygnał, że ewentualne podniesienie opłat może spotkać się z dużym oporem.

Poniżej interpretacja wyników badania opinii publicznej, które Warsaw Enterprise zlecił firmie Maison & Partners:

Polacy wiedzą, że ich podatki finansują budżet, ale sądzą że to raczej PIT niż VAT.

Niemal 80% Polaków spontanicznie wymienia podatki jako główne źródło finansowania państwa. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że myśląc o finansach państwa oraz podatkach, Polacy zazwyczaj skupiają się na podatkach pobieranych od osób pracujących („z mojej pracy”, „z podatków osób zatrudnionych”), a nie np. na podatkach od towarów i usług.

Polacy wiedzą już, że istnieje CIT.

W ciągu ostatnich 7 lat (w porównaniu z badaniem przeprowadzonym w 2017 r.) wzrosła świadomość Polaków dotycząca istnienia różnych rodzajów podatków. Obecnie ok. 95% Polaków deklaruje, że zna podatek PIT (vs. 90% w 2017) oraz VAT (vs. 86% w 2017) oraz akcyzę na alkohol, wyroby tytoniowe i paliwa. Natomiast 80% na wskaźniku znajomości uzyskują podatki: CIT (vs. 49% w 2017) oraz podatek od zysków kapitałowych.

46% Polaków nie rozumie działania podatku Belki.

72% Polaków twierdzi, że wie, na czym polega podatek PIT (vs. 70% w 2017) oraz VAT (vs. 58% w 2017), a 70% – akcyza na alkohol, wyroby tytoniowe i paliwa. Znacznie mniej osób ma wiedzę nt. działania podatku CIT (30% vs. 26% w 2017) oraz podatku od zysków kapitałowych (46%).

Tylko 10% Polaków sądzi, że nie płaci żadnych podatków.

O ile w 2017 r. aż 21% Polaków sądziło, że nie płaci podatków wcale, dzisiaj to tylko 10%. Jednocześnie nadal największa grupa Polaków ma świadomość płacenia podatku PIT (74% vs. 72% w 2017). 59% Polaków wie, że płaci VAT (vs. 42% w 2017), a 50% – akcyzę na alkohol, wyroby tytoniowe i paliwo; wyniki te pokazują, że faktyczne rozumienie tych typów podatków jest mniejsze, niż wskazywałyby na to deklaracje badanych.

System podatkowy jako całość oceniamy bardzo źle.

Dla większości Polaków obecny system podatkowy jest nieodpowiedni i powinien zostać uproszczony (obecnie 87% Polaków jest tego zdania). Choć w porównaniu do 2017 r. jest on odbierany jako nieco mniej niesprawiedliwy i nieprzyjazny, to jeszcze bardziej skomplikowany.

Jest jednak jedna rzecz w kwestii podatków, która wciąż nas zaskakuje. To fakt, że własne podatki szykuje Unia Europejska. Większość Polaków (66–70%) nie ma świadomości, że w najbliższym czasie Unia Europejska wprowadzi nowe podatki wpływające bezpośrednio do budżetu UE takie, jak CBAM, podatek Pillar II czy przejęcie części wpływów z ETS.

Wiedza Polaków o podatkach poprawiła się, lecz o szczegółach mamy jeszcze nieduże pojęcie.

Szczegółowy raport na stronie wei.org.pl